Özel olarak hazırlanarak kalibre edilmiş içeriği hazırlayan kurumca bilinen numunelerin analiz ve test laboratuvarları tarafından analiz edildikten sonra sonuçlarının numuneyi hazırlayan kuruma bildirilmesi ile yapılan bir çeşit sınavdır. Yeterlilik testi numuneleri ülkemizde başta Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı tarafından, uluslar arası olarak da bu konuda yetkilendirilmiş kurumlar tarafından hazırlanır. Belirli dönemlerde yeterlilik testi yapılacağı ilan olunur. Analiz ve test laboratuvarları her sene belli sayıda yeterlilik testine katılmak zorundadır. Bazı özel kurumlar da çalıştıkları laboratuvarları test için bu gibi numuneler hazırlayabilmektedir.

Sonuçlar katılan tüm laboratuvarların aldıkları notlar ile birlikte kod bazında açıklanır. Dolayısı ile laboratuvarlar sonuçları itibariyle hangi noktada olduklarını daha iyi görürler.

Yeterlilik testi sonucu genellikle «z skoru» ile adlandırılan bir not sistemi ile değerlendirilir.

z skoru aşağıdaki denklem ile tarif edilip hesaplanır:

Burada;

x_i : Katılımcı tarafından raporlanan ölçüm sonucu,
x_pt : Numunenin değeri (atanmış değer)
σ_pt : Yeterlilik standart sapması

Formülün manası basitçe şu şekildedir: x_i – x_pt değeri bulunan sonucun olması gereken sonuçtan negatif veya pozitif sapmasıdır. Bunun yeterlilik numunesi standart sapmasına bölünmesi ile standart sapmaya olan oranı bulunur. Bu oranın kabul edilebilir azami değeri ± 2 aralığında olmasıdır. Yani bulunan farkın standart sapmaya göre en fazla 2 katına müsaade edilir. Z=0 değeri sonucun tam değerde bulunduğunu ifade eder.